रॉयल भटका

कोरोना, लॉकडाऊन आणि त्यातच ३ जून रोजी आलेल्या ‘निसर्ग’ वादळाचा तडाखा… अशा तिहेरी संकटात कोकणी माणूस अडकला आहे. वादळामुळे गावेच्या गावे विस्कटली, जीव लावून बांधलेली कौलारू घरे कोसळली…. वादळ घुसले, तांडव करून गेले, शमले तरी कितीतरी गावे अंधारात बुडाली. वीजपुरवठा पुरता कोलमडून गेला. त्यातच आधीच दुर्गम असलेल्या भागातली संपर्कयंत्रणाही पार निकामी झाली. सह्याद्रीतील अश्याच दुर्गम आणि अतिदुर्गम भागात वसलेल्या कुर्डुपेठ गावात तातडीने मदत पोहचवण्याचा निर्णय अखिल महाराष्ट्र गिर्यारोहण महासंघाने घेतला. महासंघाच्या निर्णयानुसार रविवारी १४ जून रोजी महाड मधून सह्याद्रीमित्र संस्थेचे  गिर्यारोहक डॉ राहुल वारंगे आणि १३ गिर्यारोहक भल्या पहाटेच कुर्डुगडाच्या दिशेने मार्गस्थ झालो. पुणे - माणगाव रस्त्यावर जिते गावाकडे जाणारा फाटा आहे. कडापे गावातील काळकाई देवीचे गाडीतूनच दर्शन घेत आमच्या गाड्यांचा ताफा १५० किलो धान्यासह सुमारे ५० किमी अंतर कापून जिते गावात पोहचला. गावात पोहचल्यावर गावकऱ्यांच्या भेदरलेल्या नजरेनं आमचं स्वागतच झालं. सध्या कोरोना सारख्या महामारीमुळे मुंबई - पुण्यातून येणाऱ्...

जावळी नाव उच्चारलं की डोळ्यासमोर उभं राहतं ते घनदाट जंगलांनी वेढलेलं सह्याद्रीतील खोरं आणि चंद्रराव मोऱ्यांचा चंद्रगड. जावळीचे सर्वच डोंगर अंगाने एवढे अवाढव्य की माथ्यावरून खाली पाहिले तर पाताळ दिसावे ! झाडी तर शेवळासारखी दाट. अस्वले , चित्ते आणि असल्याच जनावरांचा वावर असलेल्या हिरव्यागार जंगलाचं खोर. ह्याच खोऱ्यात दडी धरून बसलेला कुठूनही सहजासहजी न दिसणारा किल्ला म्हणजेच चंद्ररावांचा चंद्रगड उर्फ ढवळगड. चंद्रगड पुर्वी मोर्‍यांच्या अधिपत्याखाली होता.त्यांना चंद्रराव हा किताब होता.  चंद्रराव वारल्यावर या गादीसाठी मोर्‍यांमधे तंटा उभा राहीला. शिवाजीराजांनी मध्यस्ती करुन तो मिटवला आणि येथील यशवंतराव मोरे हा चंद्रराव झाला. शिवाजीराजांनी केलेली मदत विसरुन या चंद्ररावाने त्यांच्याच विरुद्ध जावून आदिलशाहीशी सलोखा वाढवला. महाराजांच्या लोकांनाच त्रास देवू लागला. शिवाजीराजांनी चंद्ररावाला सामोपचाराने समजावून सांगितले पण मोरे शत्रुत्वानेच वागू लागले. महाराजांच्या राज्यात गुन्हे करुन शिक्षेच्या भितीने काही गुन्हेगार पळून या मोर्‍यांच्या आश्रयाला गेले त्यांना उघडपणे मोर्‍यांनी पाठीशी घात...

महाराष्ट्राच्या भौगोलिक परिस्थितीचे सखोल ज्ञान असलेल्या छत्रपती शिवाजी महाराजांनी याचा अचूक उपयोग स्वराज्याची स्थापना , विस्तार , संरक्षण आणि विकास यासाठी करून घेतला. गडकोट म्हणजेच राज्याचे मूळ, गडकोट हाच खरा खजिना, गडकोट म्हणजे सैन्याचे बळ, गडकोट म्हणजेच प्राण संरक्षण हेच धोरण डोळ्यासमोर ठेऊन राजांनी अनेक ठिकाणी गडकोटांची पुनर्बांधणी केली तर काही ठिकाणी नव्याने उभारणी केली. जंजिरेकर सिद्दी आणि पोर्तुगीजांचा साळावच्या खाडीवरील वाढता प्रभाव लक्षात घेऊन राजांनी १६६१ मध्ये कुंडलिका नदीवर होणाऱ्या व्यापारावर लक्ष ठेवण्यासाठी चनेरे गावच्या डोंगरावर बिरवाडी नावाचा किल्ला बांधला. पूर्वी रोहा ते गोफण (रेतीबंदर) हे गाव जलमार्गाने जोडलेले होते. साळाव व रोहा यांच्या मध्यवर्ती भागात चनेरे गाव आहे. रोहा - रेवदंडा मार्गावर दोन्हीकडून २० किमी अंतर खाजगी किंवा बसने पार करून चनेरे गावात पोहचता येते.  जुलै महिन्याच्या पहिल्या शनिवारी रेवदंडा आणि कोर्लई किल्ल्यांची स्वारी करून रोह्याकडे येताना चनेरे गावापासून आत २ किमी वर असलेल्या बिरवाडी गावाजवळ पोहचलो. चनेरे गावातून २५० मीटर उंचीचा बि...